Wat gespit naar de drijfredenen voor de karige aanwezigheid van kunstenaars op de nieuwe website van het IBK, waarover al eerder bericht heeft intussen wat opgeleverd. Uit welingelichte bron heb ik vernomen dat voor de IBK databank Beeldende Kunsten enkel kunstenaars in aanmerking komen die in de laatste 3 jaar gesubsidieerd zijn, en/of tenminste 3 jaar circuleren in het gesubsidieerde circuit, en/of die voor een aantal collecties (van bv. het SMAK, MuHKA, Vlaamse Gemeenschap) aangekocht zijn.
Voor een steunpunt dat zich positioneert als een neutrale, intermediaire instantie die los van de artistieke praktijk en onafhankelijk van het beleid reflecteert en informeert over alle aspecten van de artistieke praktijk lijkt dit mij een nogal bedenkelijke keuzepolitiek. Verder wil het IBK met een betrokken, maar tegelijkertijd afstandelijke blik het werkveld en het gevoerde overheidsbeleid bestuderen en biedt het analyses aan die bijdragen tot een dynamische ontwikkeling van de artistieke praktijk.
Binnen het IBK zwaait Johan Vansteenkiste als directeur de plak. Hij werd daar zonder veel poeha als coördinator in 2001 neergepoot door toenmalig kabinetsmedewerker Bart De Baere, omringd door een beheerraad van 'Belgen in het buitenland', voor een periode van 3 jaar. Van de oorspronkelijke 'Belgen in het buitenland' is enkel Cis Bierinckx overgebleven (misschien omdat hij geen 'Belg in het buitenland' meer is), en van de evaluatie na 3 jaar (door wie?) is helemaal geen sprake geweest. Het IBK beschikt ook niet over een adviesraad, noch een stuurgroep, iets wat nochtans elke zichzelf respecterende trendy organisatie tegenwoordig toeëigent.
Dat VSteunkiste niet de man is die zijn volk beeldende kunst zal leren kennen is/was genoegzaam in het werkveld bekend. Jarenlang slaagde hij er niet in om het warm water uit te vinden door te zeggen dat het IBK een jong steunpunt was en 'ze alles nog moesten uitvinden' terwijl er nochtans al minstens twee zeer goede voorbeelden in de aangrenzende sectoren van de podiumkunsten (VTI) en muziek (Muziekcentrum) bestonden, en hijzelf zogenaamd zijn sporen in de podiumkunstensector had verdiend.
Dat VSteunkiste niet de man is die zijn broodheren tegen de haren in zal strijken is/was eveneens genoegzaam in het werkveld bekend. Vandaar dat het nu zeer laf is om zich te verschuilen achter het argument van 'enkel gesubsidieerde kunstenaars komen in de databank Beeldende Kunsten van het IBK'. Eerst en vooral dient een 'afstandelijke blik' niet enkel oog te hebben voor degenen die (net als het IBK zelf) door de Vlaamse Gemeenschap worden gesubsidieerd, maar bovenal creëert het IBK door middel van een ongelijkheidsprincipe een vals beeld van 'het werkveld'. Er bestaat binnen het werkveld van de beeldende kunsten een groot aantal kunstenaars die er voor kiezen om los van overheidssteun en niet in het gesubsidieerde circuit (maar ondermeer in galerijen of ad hoc evenementen) tòch een relevante bijdrage leveren aan de 'Omgeving voor Actuele Kunst'. Het is de plicht van een neutrale, intermediaire instantie om daar ook oog voor te hebben.
Maar misschien heeft VSteunkiste het niet voor dat soort kunstenaars, die het werkveld - soms zelfs letterlijk dan wel figuurlijk - ondergraven. Als we niet opletten zal er straks misschien wel niks meer te steunen zijn in het werkveld. Behalve curatoren dan. Want het is toch wel een zeer merkwaardige toestand dat er volgens het IBK in Vlaanderen 41 curatoren zijn voor 143 kunstenaars, een verhouding van 1 tegenover 4.
Van een 'MySpace' voor kunstenaars zoals die van Saatchi wil VSteunkiste niet weten, wellicht wetende dat hij daar toch maar meestal op pek en veren onthaald wordt. Maar ondertussen is hij toch wel heel erg druk bezig om zo veel mogelijk 'friends' te maken onder curatoren, dat kan geen toeval zijn....
DDV
Kunstenaar,
Stakeholder in een Omgeving voor Actuele Kunst.
Illustratie: voorbereidingen bij de opbouw van de tentoonstelling Extra SIC in Antwerpen, november 2006.
