Een tekst naar aanleiding van het discussieforum "Metabolisme van de Macht" in het M_hka op 22 oktober 2007, naar aanleiding van de nieuwe Toneelhuis-productie van Guy Cassiers, "Wolfskers".
Hoe functioneert de macht? Waar zit de macht? Is er nog een centraal punt waar de macht geconcentreerd is? Is het de politiek of de economie? Zijn het de politici die dagelijks het nieuws halen of de veel minder bekende captains of industry die de touwtjes in handen hebben? Is de werkelijke macht niet onzichtbaar? Of veeleer een netwerk dat niemand nog precies overziet of controleert? Hoe gedraagt een individu zich binnen de structuren van de macht? Is het slechts een vervangbare functie in het geheel of kan het wel degelijk een verschil maken? Of is dat verschil slechts een laagje glazuur?
sprekers: de politica Wivina De Meester, de zakenman Wouter de Ploey [McKinsey & Company] en Danny Devos [kunstenaar]. Moderator: Gui Polspoel [journalist].
"Metabolisme" is een moeilijk woord voor stofwisseling. Stofwisseling is de kern van de zaak als het op menselijk leven aankomt. In de maatschappij kunnen we stofwisseling interpreteren als het uitwisselen van goederen en diensten, maar ook ideeën, die leiden tot veranderingen, verbeteringen en verrijking van de maatschappij.
Helaas zijn er ook stofwisselingsziekten.
Volgens Wikipedia (Kennis = Macht) zijn stofwisselingsziekten aangeboren, recessief-erfelijke, meestal familiale ziekten. Deze openbaren zich in de regel op zeer jeugdige leeftijd, maar kunnen soms op rijpere leeftijd manifest worden. Merendeels berusten zij op verminderde werking of afwezigheid van een bepaald enzym, waardoor een bepaalde fase van de stofwisseling wordt geremd of geblokkeerd.
Onder de meer dan 6000 erfelijke aandoeningen bevinden zich ongeveer 600 erfelijke stofwisselingsziekten. Iedere aandoening op zichzelf kan worden beschouwd als een zeldzame aandoening en wordt vaak ook zo aangeduid, echter als men alle varianten bij elkaar optelt dan blijkt dat het totale voorkomen niet zo weinig is. Ongeveer 0,5 % van alle levendgeborenen heeft een stofwisselingsziekte en dit betekent per jaar circa 900 gevallen. Het M_hka is één van die gevallen.
Relatief weinig stofwisselingsziekten zijn te behandelen. Meestal bestaat de behandeling uit het volgen van een dieet, een orgaantransplantatie of uit een behandeling met speciale medicijnen.
Onbehandelbare stofwisselingsziekten leiden in veel gevallen tot een vroegtijdig overlijden van de patiënt.
10 jaar geleden hebben beeldende kunstenaars al kenbaar gemaakt dat een vroegtijdig overlijden -van het toenmalige ICC- niet wenselijk was. Zij hebben toen de weg van het compromis gekozen om een organisatie op te richten die hun belangen zou verdedigen.
Vandaag zien we dat die belangen en de positie van de kunstenaar in de maatschappij nog altijd problematisch is. Met andere woorden, de weg van de rede heeft niets opgelost. Daarom is vandaag de dag gekomen om de gewapende revolutionaire strijd aan te vatten.
Ofwel is men een deel van het probleem ofwel is men een deel van de oplossing, daartussen is er niks.
Kunstenaars in België vandaag zijn de lijfeigenen van imperialistische musea en kunstinstellingen zoals de boeren dat in de middeleeuwen van de kasteelheren waren. Dat is misbruik van macht.
Kunstenaars in België zijn de geld- en werkslaven van imperialistische musea en kunstinstellingen zoals de kinderen dat in de sweatshops van de multinationals in Bangladesh en China zijn. Dat is misbruik van macht.
De revolutionaire antiimperialistische strijd die tegen het onrecht in Bangladesh en China gevoerd wordt moet ook hier tegen het onrecht van de imperialistische musea en kunstinstellingen gevoerd worden. Tegen het misbruik van macht.
Drie kunstenaars en één zogenaamd onafhankelijk curator hebben de afgelopen maanden in het M_hka de tentoonstelling "Welcome Home" rond Fred Bervoets gemaakt. Ze hebben daarvoor een vergoeding gekregen van elk zo'n 1000 euro, niet als een echte vergoeding, maar ze mochten bonnetjes voor tekenmateriaal, kasten en materiaal binnenbrengen ter waarde van 1000 euro.
Een kunstenaar die in het M_hka een episode van de tentoonstellingsreeks "Lonely at the Top" gemaakt heeft, kreeg te horen dat hij bonnetjes mocht binnenbrengen voor kosten gemaakt tijdens de opbouw met de uitdrukkelijke vermelding om zo weinig mogelijk uit te geven. Hij is er op die manier in geslaagd een museale tentoonstellingspresentatie te maken voor een luttel budget van 180 euro.
De kunstenaars die aan zulke wantoestanden meewerken moeten terstond worden ingesmeerd met pek en veren en door de straten gemarscheerd. De curator die als zogezegd beschermheer van de kunstenaar dergelijke wanpraktijken in stand houdt en zodoende eigenlijk stimuleert, moet opgeknoopt worden.
Het wordt nog erger als we eens een blik werpen op het jaarverslag van het M_hka. Daar zien we namelijk dat het M_hka in 2006 maar liefst 69 medewerkers (57,7 VTE) tewerkstelde. De jaarlijkse loonkost voor die 69 mensen bedraagt 2.427.770,26 euro. Bovendien heeft het M_hka voor die 69 medewerkers een "correct inschalingssysteem", een vast loon volgens barema's van de Vlaamse Gemeenschap, indexaanpassingen, anciënniteit, individuele ziekteverzekering, gewaarborgd inkomen, en groepsverzekering met premie bij overlijden of op pensioenstelling.
Ik vraag me af wat er gebeurd zou zijn mocht één van de drie kunstenaars bij de opbouw van "Coming Home" van een ladder zou getuimeld zijn en daarbij drie vingers verpletterd zou hebben en voor de rest van zijn leven niet meer zou kunnen tekenen. Zou die kunstenaar dan "Win for Life" levenslang bonnetjes voor boterhammen mogen binnenbrengen?
We weten uiteraard wel dat een grote constructie als een museum van hedendaagse kunst niet op automatische piloot kan werken, en dat personeel daarbij onontbeerlijk is, maar zelfs dan springen de cijfers uit de band. Het jaarbudget voor beeldende kunst bedroeg in 2006 323.070,80 euro, dat is een verhouding van 1 op 7,5. Bovendien is de loonkost sinds het jaar 2000 ongeveer verdubbeld terwijl het beeldende kunst budget met een schrale 5000 euro is gestegen.
Het aandeel van de eigen inkomsten van het M_hka bedroeg in 2000 nog 28% van het totale budget, in 2006 was dat nog 18,45%. We kunnen dus gerust stellen dat het M_hka de haar toegekende middelen vooral heeft aangewend voor het beter bedelen van het eigen korps, de inzet voor het verwerven van eigen inkomsten verwaarloosd werd, en de besteding van de haar toegekende middelen voor haar kerntaak, de beeldende kunst, schromelijk verwaarloosd heeft. Dat is misbruik van macht.
Daarom:
Kunstenaars, Kameraden, Kollega's, niet langer Getreuzeld!
Spuwt in de Handen en begin eraan!
Voor een Revolutionaire Museum- en Kunstinstellingsbeweging!
Voor de Overwinning in de Kunstenaarsstrijd!
